Từng được kỳ vọng sẽ kế thừa di sản vững mạnh từ vua cha, nhưng Vua Rama X (Maha Vajiralongkorn) đang trở thành một trong những quốc vương gây tranh cãi nhất trong lịch sử Thái Lan. Những bê bối liên quan đến quyền lực, tài sản hoàng gia, lối sống xa hoa và những scandal tình ái đã khiến lòng dân ngày một lung lay.
TỪ NGƯỜI KẾ VỊ ĐƯỢC KỲ VỌNG ĐẾN QUỐC VƯƠNG BỊ CHỈ TRÍCH
Là con trai duy nhất của cố Quốc vương Bhumibol Adulyadej, Rama X chính thức lên ngôi vào năm 2016, sau khi vua cha qua đời. Nếu như Bhumibol được người dân tôn kính vì sự tận tụy và lối sống giản dị, thì Rama X lại xây dựng hình ảnh một quốc vương hoàn toàn khác – nhiều tranh cãi hơn, xa hoa hơn, và cũng bí ẩn hơn.
Trái ngược với những gì cha ông để lại, Rama X không dành nhiều thời gian ở Thái Lan mà phần lớn sống tại Đức, nơi ông sở hữu một loạt bất động sản sang trọng. Trong suốt đại dịch COVID-19, khi Thái Lan rơi vào khủng hoảng, ông cùng hậu cung hơn 20 phi tần và đoàn tùy tùng đã “lưu trú” tại một khách sạn hạng sang ở Bavaria, Đức, khiến công chúng phẫn nộ.
ĐẾ CHẾ TÀI CHÍNH KHỔNG LỒ VÀ SỰ CHUYỂN GIAO GÂY TRANH CÃI
Theo Forbes, Vua Rama X là một trong những quốc vương giàu nhất thế giới, với tài sản ước tính lên đến 30 tỷ USD. Phần lớn tài sản của ông đến từ Cục Tài sản Hoàng gia Thái Lan (Crown Property Bureau – CPB), tổ chức kiểm soát hơn 6.560 ha đất đai, hàng loạt bất động sản, cổ phần trong Ngân hàng Thương mại Siam và tập đoàn Siam Cement Group (SCG).
Tuy nhiên, vào năm 2017, ông ra lệnh chuyển toàn bộ tài sản từ quyền sở hữu quốc gia về quyền kiểm soát cá nhân, đồng nghĩa với việc tài sản hoàng gia không còn là một phần của đất nước, mà trở thành tài sản riêng của nhà vua. Điều này làm dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ, khi nhiều người cho rằng hoàng gia đang đặt lợi ích cá nhân lên trên phúc lợi của nhân dân.
Chưa dừng lại ở đó, nhà vua còn sở hữu viên kim cương Golden Jubilee (545,67 carat) – viên kim cương lớn nhất thế giới, cùng với nhiều trung tâm thương mại nổi tiếng như Siam Paragon, Siam Discovery và Siam Center.
BIỂU TÌNH VÀ YÊU CẦU CẢI CÁCH HOÀNG GIA.
Những quyết định về tài sản của Rama X, kết hợp với chính sách kiểm soát gắt gao về tự do ngôn luận, đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn nhất trong nhiều thập kỷ tại Thái Lan.
Năm 2020, hàng chục nghìn người đã xuống đường, yêu cầu minh bạch tài chính hoàng gia và cải cách chế độ quân chủ. Họ phản đối việc tài sản quốc gia bị sử dụng cho lợi ích cá nhân của nhà vua, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Thái Lan suy thoái nặng nề.
Dù luật “khi quân” của Thái Lan có thể phạt tới 15 năm tù đối với những ai dám chỉ trích nhà vua, nhưng điều đó không ngăn cản làn sóng bất mãn ngày càng lan rộng. Chính phủ phản ứng bằng các cuộc đàn áp mạnh tay, nhưng điều này chỉ khiến hoàng gia mất dần sự tôn kính trong mắt người dân.
TỪ QUỐC VƯƠNG ĐẾN "NHÀ LÃNH ĐẠO TỪ XA"
Một trong những điểm khiến Rama X trở thành vị vua gây tranh cãi nhất chính là sự vắng mặt thường xuyên của ông tại Thái Lan.
Từ khi lên ngôi, ông dành phần lớn thời gian sống tại Đức, chỉ trở về Bangkok vào những dịp quan trọng. Sự vắng mặt này không chỉ làm dấy lên nghi ngờ về vai trò lãnh đạo của ông, mà còn khiến quan hệ giữa Thái Lan và Đức trở nên căng thẳng. Chính phủ Đức thậm chí đã nhiều lần yêu cầu ông không được điều hành đất nước từ lãnh thổ Đức, vì điều này vi phạm nguyên tắc ngoại giao.
Trong khi đó, tại Thái Lan, nhiều quyết định quan trọng phải chờ đợi sự phê duyệt từ nhà vua, dẫn đến sự trì trệ và thiếu hiệu quả trong quản lý đất nước. Không ít người cho rằng nếu một quốc vương không có mặt để lãnh đạo đất nước, thì liệu ông ta có xứng đáng với ngai vàng hay không?
BÊ BỐI TÌNH ÁI: KHI ĐỜI TƯ CŨNG GÂY SÓNG GIÓ.
Nếu như cố Quốc vương Bhumibol suốt đời chỉ có một hoàng hậu, thì Rama X lại có một danh sách dài những cuộc hôn nhân và mối quan hệ gây tranh cãi.
Vương phi Srirasmi Suwadee, người vợ thứ hai, bị tước bỏ tước hiệu vào năm 2014 sau khi gia đình bà bị cáo buộc tham nhũng, rửa tiền và lợi dụng danh nghĩa hoàng gia.
Hoàng hậu Suthida, cựu tiếp viên hàng không, được phong hoàng hậu vào năm 2019.
Hoàng quý phi Sineenat Wongvajirapakdi, được phong danh hiệu vào 2019, nhưng chỉ vài tháng sau đã bị tước bỏ danh hiệu vì bị cáo buộc "phản bội nhà vua", trước khi được phục vị vào năm 2021.
Việc nhà vua thay đổi các mối quan hệ một cách đột ngột và đầy tranh cãi, cùng với chế độ đa thê, càng khiến công chúng bất mãn. Không ít người cho rằng, Rama X dành nhiều thời gian cho chuyện tình cảm hơn là trị vì đất nước.
VỊ VUA ĐANG DẪN DẮT ĐẤT NƯỚC ĐI ĐÂU?
Bên cạnh những bê bối cá nhân, chế độ quân chủ Thái Lan dưới thời Rama X cũng đang đối mặt với nhiều thách thức lớn:
Lòng dân ngày càng mất niềm tin vào hoàng gia.
Các cuộc biểu tình ngày càng gia tăng dù chính phủ nỗ lực đàn áp.
Căng thẳng ngoại giao với Đức liên quan đến việc nhà vua điều hành đất nước từ xa.
Nền kinh tế Thái Lan chật vật phục hồi sau đại dịch, trong khi tài sản hoàng gia tiếp tục gia tăng.
Những vấn đề này đang đặt ra một câu hỏi quan trọng: Liệu chế độ quân chủ Thái Lan có thể tiếp tục tồn tại theo mô hình hiện tại, hay sẽ phải thay đổi để thích nghi với thời đại mới?
Vua Rama X đang đối mặt với một trong những thời kỳ khó khăn nhất trong lịch sử hoàng gia Thái Lan.
Từ một vị vua giàu có nhất thế giới, ông đang dần trở thành biểu tượng của sự xa cách với nhân dân. Trong khi lòng dân không còn tuyệt đối trung thành, còn thế giới bên ngoài ngày càng chỉ trích, tương lai của Rama X – và thậm chí là cả chế độ quân chủ Thái Lan – đang trở nên mờ mịt hơn bao giờ hết.
Câu hỏi đặt ra: Liệu hoàng gia Thái Lan có thể tiếp tục tồn tại trong bối cảnh hiện đại, khi mà niềm tin của người dân đã không còn như trước?
Hanoi 11.3.2015
